Afdeling Decorontwerp

Geschiedenis van de Afdeling Decorontwerp

De Afdeling Decorontwerp van de NTS (vanaf 1969 NOS, valt onder de NTS Hoofdafdeling Ontwerp en maakt onderdeel uit van de Dienst Programma Faciliteiten. De Hoofdafdeling Decorproductie valt hier ook onder en werkt nauw samen met de afdeling Decorontwerp. De omroepverenigingen hebben een bestedingsverplichting bij de NTS (later NOS) en zodoende zijn (zo goed als alle) alle televisiedecors tussen 1955 en 1988 ontworpen door de Afdeling Decorontwerp en gebouwd door de Hoofdafdeling Decorproductie.

De geschiedenis van decorontwerp bij de Nederlandse televisie begint met Peter Zwart. Al snel groeit de afdeling , het ontwerpen en bouwen van decor is immers een veel werk en vergt ook daarnaast veel planning. Naarmate de werkzaamheden en het aantal ontwerpers toeneemt, ontstaan er specialismes. Jan van der Does houdt zich bijvoorbeeld veel bezig met grafisch ontwerp en special effects. Uit die werkzaamheden ontstaat de Afdeling Grafisch Ontwerp. Binnen decorbouw legt Jac Hey zich toe op het maken van maquettes en miniaturen en daaruit ontstaat de Afdeling Maquettebouw.

In de loop van de jaren zestig groeit de afdeling uit tot zo'n 25 ontwerpers en enkele freelancers. De afdeling werkt nauw samen met het Decorbedrijf van de omroep, een gigantisch bedrijf waar enkele honderden vakmensen werken aan de totstandkoming van decors. Qua grootte en qua kwaliteit van het werk kan de afdeling zich meten aan de ontwerpafdeling van de BBC. Er worden dan ook geregeld tentoonstellingen en zelfs enkele congressen georganiseerd.

Na de privatisering van de facilitaire diensten van de NOS loopt het snel bergafwaarts met de afdeling decorontwerp. Veel ontwerpers worden ontslagen, worden gedwongen tot vervroegd pensioen of moeten als freelancer verder. Wat er overblijft van de Afdeling Decorontwerp fuseert met de voormalig Hoofdafdeling Decorproductie tot NOB Decor. NOB Decor wordt in 2001 gekocht door United Broadcast Facilities en heet sinds 2010 Hollandse Handen.

NTS Afdeling Decorontwerp (1951 - 1969)

Locatie: Ambachtsschool (van 1957 tot 1960), Emmastraat 54 (1960-1970)

Chefs:
Fokke Duetz (adjunct van 1953 tot 1961), Jan van der Does (van ca 1961 tot 1974)

Decorontwerpers aangenomen in deze periode:

Nico van Baarle, Freek Biesiot, Wim Bijmoer (freelance), Jaap Binnerts, Jan van der Does, Fokke Duetz, Julienne van der Erve, Peter Gabriëlse, Massimo Götz, Wijnand Grijzen, Roland de Groot, René Herfst, Cor Hermeler, Hanneke van der Horst, Ben Hulskamp, Peter Keesom, Jenny Kehrer, Jan P. Koenraads, Hans Chr. van Langeveld, Dorus van der Linden, Gerardo Porto, Jo Rens, Frank Rosen, Els Salomons, Gonny Stoffers, Edith Swart

Assistenten: Rene Herfst, Arnold Kroon, Jan Renes, Gonny Stoffers, Edith Swart, Henk Tilder, Johan Verhoog

Maquettebouwers: Martien van den Dijssel, Tijmen de Bree, Jac. Hey

Overige medewerkers: Will Meester (administratie)

Groepsportret van de Afdeling Decorontwerp op het dak van het gebouw aan de Emmastraat. Vlnr: Ben Hulskamp, Nico van Baarle, Edith Swart, Fokke Duetz, Freek Biesiot, René Herfst, Dorus van der Linden, Jo Rens, Els Salomons, Tijmen de Bree, Jaap Binnerts, Gerardo Porto, Jan P. Koenraads, Jan van der Does, Gonny Stoffers, Peter Gabriëlse, Roland de Groot, Peter Zwart, Massimo Götz, Cor Hermeler

Kantoor in de Ambachtsschool, 1957

Peter Zwart	Cor Hermeler	Fokke Duetz en Cor Hermeler
Ger van Essen	Jan van der Does	Jan van der Does
Jac Hey

NOS Decorontwerp (1969 - 1988)

Chefs: Jan van der Does ( tot 1974) Freek Biesiot (van 1974 tot 1980), Cor Straatmeyer (van 1980 tot 1988)

Vakgroepbegeleiders: Freek Biesiot (kwaliteitsontwikkeling 1973), Gerard Buurman (maquettebouw 1972 - 1988) Roland de Groot (amusementsprogramma's 1973), Dorus van der Linden (dramaproducties 1973, dekorontwerp 1974), Aart Terdu (Uitvoering vanaf 1973), Johan Verhoog (rode ringleider)

Dekorontwerpers aangenomen in deze periode: Herman Coenen, Dirk Debou, Jenny de Jonge- van Geest, Huub van Gestel, Jaap de Groote, Roel Schneeman (freelance), Misjel Vermeieren,

Assistenten aangenomen in deze periode: Hans van de Beek, Hub Berkers, Ronald van den Bersselaar (freelance), Annechien Braak, Richard Heidentrijk, Guus van den Heuvel, Boy Muller, John Schreien, Aart Terdu, Kees van Uuden, A.J. de Vries, Toos van Waning, Nick de Weerd, Teun van de Woestijne

Maquettebouwers aangenomen in deze periode: Fried van der Linden

Overige medewerkers: C.M. Baartwijk (administratie), Robert Bos (kostuumcoördinator), W. Brandsma (lichtdrukkerij), Jan Renes (materiaaladviseur), A. Sevinga (lichtdrukkerij)

Congressen en tentoonstellingen

Tentoonstelling 'Buiten beeld' (1962) , Apeldoorn, Hilversum
Tentoonstelling 'Buiten beeld' (1965) , Amsterdam.
Tentoonstelling Vrij werk, 1966, Hilversum
Tentoonstelling Galerie Bint, 1969, Dordrecht
Tentoonstelling 'voor-beelden', 1972, Tilburg
Truuk 73
Firato '74
Exempla '74, 1974, Munchen
International TV Design Colloquium '76 (3-6 mei 1976)
Tentoonstelling Decorontwerp, 1980, Rotterdam
Seminar Film en Televisie, 1984, Amsterdam
Television Design International (17-21 maart 1986)
TV-versierders bij Beeld en Geluid (31 oktober 2008)